Bilge Kağan'ın Anıtı

Göktürklerin ünlü hakanı Bilge Kağan’ın heykeli, Orhun Anıtları’nın bulunduğu bölgede Moğol arkeologlar tarafından ortaya çıkarıldı.

Bilim adamları Orhun Anıtları’nın yer aldığı bölgedeki bir kurganda kazı çalışması yaptı. Bulunan 3 parça birleştirilince 140 cm’lik heykel oluşturuldu. Kül Tigin Derneği’ne bağlı kazı ekipleri, Orhun Anıtları’nın bulunduğu Orhun Vadisi’ndeki çalışmalarında buldukları bir kurganda, Bilge Kağan’ın heykeline ulaştılar. Kazı ekibine başkanlık eden Moğol arkeolog Prof. Dr. Bor Cugder, Arhangai vilayeti Haşat ilçesi sınırları içinde Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtlarına 2 kilometre uzaklıkta bir kurgan bulduklarını anlattı. Dış duvarların bir kenarının uzunluğu 36 metre, iç duvarların bir kenarının uzunluğu 24 metre olan Şevit kurganının şimdiye kadar dünyada bulunan en büyük kurgan olduğu belirtildi. Prof. Cugder, önce heykelin ayak kısmını bulduklarını anlatarak, “İlk aşamada, bu parçadan, heykelin kime ait olduğu konusunda bir sonuca varamadık. Bir süre sonra heykelin diğer parçalarını bulduk ve birleştirince, Bilge Kağan’ın heykeli olduğuna karar verdik” dedi. Prof. Dr. Cugder, bu sonuca nasıl vardıkları konusunda ise şöyle konuştu: “Öncelikle Orhun Vadisi, Göktürklerin anayurdu. Bulduğumuz heykel, Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtlarına çok yakın mesafede. Heykelde, bir başka Türk soyu olan Tabgaç işçiliği de görünüyor. 140 santimlik heykelin Bilge Kağan’a ait olduğu sonucuna varmamızın bir başka sebebi de heykelde şapka olmamasıdır.”

Göktürkler’i 19 yıl yönetti
50 yaşında ölen Bilge Kağan, 19 yıl Göktürk Devletini yönetmiştir. Bilge Kağan, bugün de çok önemli olan bazı düşünce ve sözlerle milletini uyarmış, “Ey Türk milleti, üstte mavi gök yıkılmaz, altta yağız yer delinmezse, senin devletini ve töreni kim bozabilir?” diyerek Türk devletinin ebediliğini dile getirmiştir. Cenaze töreni 735’de yapılan Bilge Kağan’ın anısına da bir kitabe dikilmiştir.

Hazinesi de 7 yıl önce bulunmuştu
Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı’nın desteğiyle 1997 yılında başlatılan “Moğolistan’daki Türk Anıtları Projesi” çalışmalarına katılan Türk arkeolog ve tarihçiler, 2001’de Bilge Kağan’ın hazinesini bulmuştu. Hazinede yaklaşık 4 bin 500 altın ve gümüş parçadan oluşan eserler ile Bilge Kağan’ın anka kuşu motifleriyle süslü tacı da bulunuyordu.